Δρόμοι / Οδοί (ετικέτα highway)

**NikosSkouteris** · 06-01-2013, 13:51

Οι δρόμοι/οδοί στο OSM χωρίζονται σε πολλές κατηγορίες, ανάλογα με το πλάτος τους, τις λωρίδες τους, το διαχωριστικό τους και τελικά/ιδιαίτερα στην χρήση τους. Είναι γραμμές (κάποιες φορές και πολύγωνα) που πρέπει να έχουν απαραίτητα την ετικέτα (tag) highway στις ιδιότητές τους.

Στη Ελλάδα είναι γνωστό σε όλους πως οι δρόμοι έχουν πολλές ιδιαιτερότητες, ειδικά στο επαρχιακό δίκτυο. Γι' αυτό, θα ασχοληθούμε εδώ μόνον με τις ιδιαιτερότητες αυτές, προσαρμόζοντάς τες όσα πιο σωστά γίνεται στα διεθνή πρότυπα. Επίσης θα ασχοληθούμε μόνο με τους δρόμους που η επιφάνειά τους καλύπτεται με άσφαλτο και φυσικά θα αφήσουμε εκτός τα μονοπάτια. Για τους υπόλοιπους δρόμους (χωματόδρομους/τσιμεντόδρομους, κ.α.) και τα μονοπάτια θα ασχοληθούμε σε ξεχωριστό νήμα, αφού έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες. Πρώτα θα ασχοληθούμε με το είδος τού δρόμου και μετέπειτα (στην αμέσως επόμενη ανάρτηση) θα ασχοληθούμε με το είδος τής πρόσβασης/διέλευσης σε αυτούς και τις διάφορες άλλες επιμέρους ιδιότητές τους.

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην σελίδα τεκμηρίωσης τού OSM.

Τα είδη δρόμων, λοιπόν, είναι τα παρακάτω, βάσει τής τιμής (value) τής ετικέτας (tag) highway:

road: Δρόμος που δεν έχει ταυτοποιηθεί ή έχει αυτήν την ετικέτα (tag) προσωρινά μέχρι να συμπληρωθούν οι απαραίτητες ετικέτες. Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται, παρά μόνον αν η χαρτογράφησή του έχει γίνει από αεροφωτογραφίες και δεν είναι δυνατή η διάκρισή του σε ένα σωστό είδος δρόμου, ή αν ο χρήστης επιθυμεί να επεξεργαστεί τα δεδομένα του αργότερα. Συνήθως οι χάρτες τον παραλείπουν ή τον εμφανίζουν ως χωματόδρομο.
motorway: Αντιπροσωπεύει διεθνείς αυτοκινητόδρομους. Ο δρόμος έχει τουλάχιστον δύο λωρίδες, είναι μονόδρομος κι έχει λωρίδα έκτατης ανάγκης (ΛΕΑ) και επιπλέον οι κατευθύσεις του χωρίζονται με διαχωριστικό. Είναι μονόδρομος γιατί δίπλα του υπάρχει (παράλληλα) άλλος με αντίθετη κατεύθυνση που αντιπροσωπεύει το ρεύμα τής αντίθετης κατεύθυνσης. Με αυτόν τον τρόπο, χωρίζοντας τον δρόμο στα δύο ρεύματά του (κατευθύνσεις) μπορούμε εύκολα να ορίσουμε και τις οδούς πρόσβασης σε αυτούς (ramp). Έτσι στις διάφορες συνδέσεις του (συνήθως ανισόπεδοι κόμβοι) μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε τις προσβάσεις αλλά και να δρομολογήσουμε τον χρήστη σωστά και με ασφάλεια. Επιπλέον στον δρόμο αυτό πρέπει να ορίσουμε την ετικέτα (tag) oneway=yes και η φορά του να αντιπροσωπεύει την πραγματική ροή κυκλοφορίας. Το όριο ταχύτητάς του (αν δεν επιβάλλεται από μία ανάλογη πινακίδα κυκλοφορίας) είναι 120 χλμ.ώρα.
motorway_link: Ο δρόμος αυτός είναι η πρόσβαση στον προηγούμενο δρόμο (motorway) και είναι πάντοτε μονόδρομος. Όπως και στον πρηογούμενο δρόμο, πρέπει να ορίσουμε την ετικέτα (tag) oneway=yes και η φορά του να αντιπροσωπεύει την πραγματική ροή κυκλοφορίας.
trunk: Αντιπροσωπεύει εθνικούς αυτοκινητόδρομους αλλά και τις μεγάλες οδικές αρτηρίες . Ο δρόμος έχει τουλάχιστον δύο λωρίδες, είναι μονόδρομος κι έχει λωρίδα έκτατης ανάγκης (ΛΕΑ) και επιπλέον οι κατευθύνσεις του χωρίζονται με διαχωριστικό. Είναι μονόδρομος γιατί δίπλα του υπάρχει (παράλληλα) άλλος με αντίθετη κατεύθυνση που αντιπροσωπεύει το ρεύμα τής αντίθετης κατεύθυνσης. Με αυτόν τον τρόπο, χωρίζοντας τον δρόμο στα δύο ρευματά του (κατευθύνσεις) μπορούμε εύκολα να ορίσουμε και τις οδούς πρόσβασης σε αυτούς (ramp). Έτσι στις διάφορες συνδέσεις του (συνήθως ανισόπεδοι κόμβοι) μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε τις προσβάσεις αλλά και να δρομολογήσουμε τον χρήστη σωστά και με ασφάλεια. Επιπλέον στον δρόμο αυτό πρέπει να ορίσουμε την ετικέτα (tag) oneway=yes και η φορά του να αντιπροσσωπεύει την πραγματική ροή κυκλοφορίας. Το όριο ταχύτητάς του (αν δεν επιβάλλεται από μία ανάλογη πινακίδα κυκλοφορίας) είναι 120 χλμ.ώρα.
trunk_link: Ο δρόμος αυτός είναι η πρόσβαση στον προηγούμενο δρόμο (trunk) και είναι πάντοτε μονόδρομος. Όπως και στον προηγούμενο δρόμο, πρέπει να ορίσουμε την ετικέτα (tag) oneway=yes και η φορά του να αντιπροσωπεύει την πραγματική ροή κυκλοφορίας.
primary: Αντιπροσωπεύει μεγάλες οδικές αρτηρίες. Ο δρόμος έχει τουλάχιστον δύο λωρίδες και είναι (συνήθως) μονόδρομος. Το όριο ταχύτητάς του (αν δεν επιβάλλεται από μία ανάλογη πινακίδα κυκλοφορίας) είναι 80 χλμ.ώρα σε αστικές περιοχές και 90 χλμ.ώρα σε επαρχιακές περιοχές.
primary_link: Ο δρόμος αυτός είναι η πρόσβαση στον προηγούμενο δρόμο (primary) και είναι πάντοτε μονόδρομος. Πρέπει να ορίσουμε την ετικέτα (tag) oneway=yes και η φορά του να αντιπροσωπεύει την πραγματική ροή κυκλοφορίας.
secondary: Αντιπροσωπεύει κεντρικές οδικές αρτηρίες και μεγάλες επαρχιακές οδούς. Τα δύο αντίθετα ρεύματα χωρίζονται με χρωματιστή διαγράμμιση στο οδόστρωμα. Το όριο ταχύτητάς του (αν δεν επιβάλλεται από μία ανάλογη πινακίδα κυκλοφορίας) είναι 80 χλμ.ώρα σε αστικές περιοχές και 90 χλμ.ώρα σε επαρχιακές περιοχές.
secondary_link: Ο δρόμος αυτός είναι η πρόσβαση στον προηγούμενο δρόμο (secondary) και είναι πάντοτε μονόδρομος. Πρέπει να ορίσουμε την ετικέτα (tag) oneway=yes και η φορά του να αντιπροσωπεύει την πραγματική ροή κυκλοφορίας.
tertiary: Αντιπροσωπεύει δευτερεύουσες οδικές αρτηρίες και κοινές επαρχιακές οδούς. Το όριο ταχύτητάς του (αν δεν επιβάλλεται από μία ανάλογη πινακίδα κυκλοφορίας) είναι 50 χλμ.ώρα σε αστικές περιοχές και 90 χλμ.ώρα σε επαρχιακές περιοχές.
tertiary_link: Ο δρόμος αυτός είναι η πρόσβαση στον προηγούμενο δρόμο (tertiary) και είναι πάντοτε μονόδρομος. Πρέπει να ορίσουμε την ετικέτα (tag) oneway=yes και η φορά του να αντιπροσωπεύει την πραγματική ροή κυκλοφορίας.
unclassified: Αντιπροσωπεύει μικρές και στενές οδικές αρτηρίες και επαρχιακές οδούς. Το όριο ταχύτητάς του (αν δεν επιβάλλεται από μία ανάλογη πινακίδα κυκλοφορίας) είναι 50 χλμ.ώρα σε αστικές περιοχές και 50 χλμ.ώρα. Συνήθως είναι οι δρόμοι που ενώνουν χωριά, δε έχουν χρωματιστή διαγράμμιση που να χωρίζουν τα ρεύματα κυκλοφορίας, και δεν βρίσκονται σε κατοικημένες περιοχές.
residential: Αντιπροσωπεύει οδούς που βρίσκονται μέσα στον αστικό ιστό κατοικημένων περιοχών. Το όριο ταχύτητάς του (αν δεν επιβάλλεται από μία ανάλογη πινακίδα κυκλοφορίας) είναι 50 χλμ.ώρα.
living_street: Αντιπροσωπεύει οδούς που βρίσκονται μέσα στον αστικό ιστό κατοικημένων περιοχών και προτεραιότητα έχουν πάντα οι πεζοί. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για στενούς δρόμους/σοκάκια, ιδιαίτερα αυτών που υπάρχουν σε πυκνοκατοικημένα χωριά. Το όριο ταχύτητάς του (αν δεν επιβάλλεται από μία ανάλογη πινακίδα κυκλοφορίας) είναι 20 χλμ.ώρα .
service: Για την πρόσβαση σε δρόμους, ή μέσα σε μια βιομηχανική ζώνη, κάμπινγκ, επιχειρηματικό πάρκο, χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων, κλπ. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με την ετικέτα (tag) service για να δείξει το είδος της χρήσης και με (tag) access για να δείξει ποιος μπορεί να το χρησιμοποιήσει και σε ποιές περιστάσεις. Το όριο ταχύτητάς του (αν δεν επιβάλλεται από μία ανάλογη πινακίδα κυκλοφορίας) είναι 20 χλμ.ώρα.
pedestrian: Δρόμος που χρησιμοποιείται μόνον από πεζούς (πεζόδρομος).
steps: Δρόμος με σκαλοπάτια, ή πρόσβαση για πεζούς με σκαλοπάτια.
construction : Δρόμος που βρίσκεται υπό κατασκευή. Συνήθως ο δρόμος αυτός αντιπροσωπεύεται στην πλοήγηση ως μονοπάτι.
proposed: Ένας δρόμος που έχει προταθεί για να γίνει, αλλά δεν έχει ακόμα αρχίσει η κατασκευή του.

Εξαίρεση: όταν θέλουμε να δηλώσουμε μια κυκλική διασταύρωση δε χρησιμοποιούμε την ετικέτα highway, αλλά κατευθείαν την ιδιότητα junction=roundabout. Οι κυκλικές διασταυρώσεις είναι πάντοτε μονόδρομοι, γι' αυτό θα πρέπει να την σχεδιάσουμε με βάση την φορά της.

Από τα παραπάνω, αν βάλουμε στην ετικέτα (tag) ενός δρόμου highway την τιμή residential (highway=residential) τότε θα έχουμε μια οδό κατοικημένης περιοχής. Αρκεί μετά να προσθέσουμε και την ετικέτα name (παραπάνω για την ονοματοδοσία στο ειδικό θέμα που αναλύει αυτήν την λειτουργικότητα) και θα έχουμε τέλειο τον δρόμο. Αρκεί να προσθέσουμε στον χάρτη και τα επιμέρους στοιχεία με τις αριθμήσεις τής οδού και έχουμε ολοκληρώσει την οδό μας (ειδκό θέμα αναλύσει την διευθυνσιοδότηση).

Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις όταν ο δρόμος ανήκει σε μια διαδρομή ή σε ένα γενικότερο πλαίσιο/χαρακτηριστικό (π.χ. Εγνατία οδός) μπορούμε να δημιουργήσουμε/χρησιμοποιήσουμε μια σχέση (relation) και να εισαγάγουμε σε αυτήν την ετικέτα (tag) route με την ανάλογη τιμή, να προσθέσουμε τον δρόμο μας στην σχέση αυτή, και να προσθέσουμε στην σχέση τις επιμέρους ετικέτες (tags) που την χαρακτηρίζουν. Παραπάνω για τις σχέσεις σε ειδικό θέμα για αυτές.

Σε αυτήν την ενότητα μπορούμε να συζητήσουμε για τους δρόμους ώστε να καταλήξουμε σε σωστότερα πρότυπα. Αν έχετε προτάσεις/διορθώσεις μπορείτε να τις παρουσιάσετε και αν υπάρξουν αλλαγές θα διορθώνονται οι παραπάνω αντιστοιχίες με τα αποτελέσματα που θα προκύψουν.

**NikosSkouteris** · 06-01-2013, 13:53

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι δρόμοι έχουν και άλλα χαρακτηριστικά εκτός τού τύπου τους και τής ονομασίας τους.

Το βασικότερο χαρακτηριστικό σε πολλούς δρόμους είναι η μονοδρόμησή τους. Αυτή καθορίζεται από την ιδιότητα oneway=yes.

Μετά υπάρχει ο τύπος πρόσβασης και οι απαγορεύσεις σε αυτούς. Αυτός ο τύπος καθορίζεται από την ιδιότητα access, που μπορεί να πάρει τις εξής τιμές:

agricultural: πρόσβαση μόνο σε αγροτικά οχήματα.
customers: πρόσβαση μόνο σε πελάτες (συνδέεται συνήθως νε κάποια επιχείρηση.
delivery: πρόσβαση μόνο σε οχήματα παράδοσης/τροφοδοσίας.
designated: πρόσβαση μόνο σε προκαθορισμένα οχήματα. Συνήθως συνοδεύεται με πινακίδες κυκλοφορίας.
destination: πρόσβαση μόνο σε οχήματα που έχουν προορισμό το τέρμα τού δρόμου.
forestry: πρόσβαση μόνο σε δασικά οχήματα.
no: Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση, εκτός ίσως από κάποιους τύπους οχημάτων που καθορίζονται σε άλλη ιδιότητα (θα εξεταστούν παρακάτω).
official: επιτρέπονται μόνον κρατικά οχήματα ή οχήματα που έχουν οριστεί από κάποιο νόμο. Συνοδεύονται από ανάλογες πινακίδες κυκλοφορίας.
permissive: επιτρέπεται η κυκλοφορία μόνο από φορείς σε ώρες ή εποχές που έχουν καθοριστεί από νόμο.
private: ο δρόμος είναι ιδιωτικός και η κυκλοφορία σε αυτόν επιτρέπεται μόνον σε όσους έχει ορίσει ο ιδιοκτήτης του.
yes: Η πρόσβαση είναι ελεύθερη σε όλους εκτός κι αν έχει οριστεί αλλοιώς από νόμο (π.χ. δεν έχει πρόσβαση πεζός ή αγροτικό όχημα σε αυτοκινητόδρομο). Αυτή είναι η προκαθορισμένη τιμή σε όλους τους τύπους δρόμους (αν δεν έχει εισαχθεί η ιδιότητα access).

Όταν σε ένα δρόμο έχουμε βάλει την ιδιότητα access=yes ή access=no τότε μπορούμε να καθορίσουμε τύπους οχημάτων που τυχόν έχουν πρόσβαση σε αυτόν ή να απαγορεύσουμε σε κάποιους άλλους. Αυτοί οι τύποι καθορίζονται με τις παρακάτω ιδιότητες οι οποίες μπορούν να πάρουν τις τιμές yes ή no ανάλογα αν θέλουμε να απαγορεύσουμε ή να επιτρέψουμε σε κάποιο όχημα την κυκλοφορία.

foot: κυκλοφορία πεζών.
ski: κυκλοφορία σκιέρ.
inline_skates: κυκλοφορία inline skates.
ice_skates: κυκλοφορία ice skates.
horse: κυκλοφορία ιππέων.
vehicle: όλα τα οχήματα.
bicycle: ποδήτατα.
carriage: άμαξες αλόγων.
trailer: trailer.
caravan: τροχόσπιτα
motor_vehicle: οχήματα με κινητήρα.
motorcycle: μοτοσυκλέτες.
moped: μοτοποδήλατα.
mofa: μοτοποδήλατα με μικρή ιπποδύναμη και μέγιστη ταχύτητα τα 25 χλμ/ώρα.
motorcar: αυτοκίνητα.
motorhome: αυτοκινούμενα τροχόσπιτα.
psv: οχήματα δημοσίας χρήσεως.
bus: λεωφορεία.
taxi: ταξί.
tourist_bus: τουριστικά λεωφορεία.
goods: ελαφρά οχήματα τροφοδοσίας (έως 3,5 τόνους).
hgv: βαριά οχήματα τροφοδοσίας (πάνω από 3,5 τόνους).
agricultural: αγροτικά οχήματα.
ATV: οχήματα παντός εδάφους (All-Terain Vehicle).
snowmobile: snowmobile.
hov: βαριά οχήματα υψηλής πληρότητας (High-Occupancy Vehicle).
emergency: οχήματα άμεσης ανάγκης (ασθενοφόρα, πυροσβεστικά, αστυνομικά, ...).
hazmat: οχήματα μεταφοράς επικίνδυνων υλικών.

Περισσότερα για την ιδιότητα access μπορείτε να βρείτε στην σελίδα τεκμηρίωσης.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και κάποια από τις παρακάτω ιδιότητες (κάθε μία από αυτές έχει σύνδεσμο στην τεκμηρίωσής της που αναλύει τις πιθανές τιμές που μπορεί να πάρουν):

abutters: είδος κυκλοφορίας (εμπορική, βιομηχανικά, οικιστική, ...).
maxheight: αριθμός που ορίζει το μέγιστο ύψος τών οχημάτων που μπορούν να κινηθούν στο συγκεκριμένο δρόμο. Συνήθως η τιμή αυτή δίνεται από πινακίδες κυκλοφορίας.
maxspeed: αριθμός που ορίζει την μέγιστη ταχύτητα που μπορεί να αναπτυχθεί στον συγκεκριμένο δρόμο. Συνήθως η τιμή αυτή δίνεται από πινακίδες κυκλοφορίας.
maxweight: αριθμός που ορίζει το μέγιστο βάρος τών οχημάτων που μπορούν να κινηθούν στο συγκεκριμένο δρόμο. Συνήθως η τιμή αυτή δίνεται από πινακίδες κυκλοφορίας.